انواع موتور آسانسور، نیروی محرکه لازم برای جابجایی کابین آسانسور توسط موتور آسانسور تولید می شود. در آسانسور کششی این نیرو از طریق سیم بکسل و در آسانسور هیدرولیک از طریق جک هیدرولیک به کابین منتقل می شود.
در یک دسته بندی، موتورهای آسانسور کششی به دو “نوع گیربکسی” و “بدون گیربکس” تقسیم می شوند.
البته باید به این موضوع نیز اشاره کنیم که در آسانسورهای کششی همه ی نیروی لازم برای جابجایی کابین توسط موتور تامین نمی شود؛ بلکه بخشی از این نیرو توسط وزن کادر وزنه تامین می گردد.
برای مثال وقتی که کابین آسانسور در پایین ترین طبقه قرار دارد، کادر وزته بالا می باشد و برای بالا آمدن کابین، لازم نیست موتور آسانسور، تمام نیروی مورد نیاز برای به حرکت در آوردن کابین را تامین کند. (دقیقا مثل عمکرد الاکلنگ)
انواع موتور گیربکس آسانسور
- موتور تک سرعته گیربکسی
- موتور دو سرعته گیربکسی
موتور تک سرعته گیربکسی
این نوع موتور، نیروی خود را از طریق گیربکس به آسانسور منتقل می کند و فقط یک سرعت حرکت برای موتور آن تعریف شده، لذا وقتیکه کابین آسانسور به نزدیکی طبقه رسید، از طریق ترمز موتور، حرکت کابین کند شده و در نهایت کابین در تراز طبقه متوقف می شود.
موتور دو سرعته گیربکسی
این نوع موتور آسانسور دو سیم پیچ و دو سرعت برای حرکت دارد. هنگام شروع حرکت، دور تند استفاده می شود و حدود ۳۰ سانتی متر قبل از رسیدن به تراز طبقات، دور کند درگیر می شود و در محل تراز طبقه توقف کامل صورت می گیرد.
بمنظور کاهش ضربات ناشی از شتاب اولیه و یا توقف، چرخ فلزی بزرگ و سنگینی به نام فلایویل (یا چرخ طیار) به موتور متصل است که تکانه های موتور را جذب کرده و کمی حرکت را در این نوع سیستم نرمتر می کند.
معایب سیستم دو سرعته
مسافرین استارت و استپهای ناگهانی را در کابین تجربه می کنند و این تکانها به تدریج از عمر قطعات آسانسور می کاهد. هرچند که وجود فلایویل کمی از شدت این ضربات کم می کند، اما باز هم این ضربات وجود دارند.
استارتهای ناگهانی موتور جریان برق زیادی را مصرف می کند و لذا هزینه برق این سیستمها کمی بیشتر است.
موتور گیرلس (بدون گیربکس)
چنانچه نیروی محرکه از طریق اتصال مستقیم از موتور به قرقره کشش منتقل گردد، موتور از نوع بدون گیربکس (گیرلس) می باشد.
موتورهای گیرلس، ولتاژ و فرکانس متغییر کار می کنند. وجود این نوع موتور برای آسانسورهای پرسرعت بسیار مهم است.
امروزه این موتور بهترین انتخاب در برآوردن شرایط ترافیکی با کارآیی بالاست.
برای شتاب گیری آرام، در مدار میدان استاتور از رگلاتور تنظیم کننده ای استفاده می شود که بازده خروجی استاتور را کنترل می کند. یک مقاومت متغیر در مدار میدان به تدریج میزان مقاومت را کاهش و فرکانس دوران استاتور را افزایش می دهد تا کابین آسانسور با شتاب گیری آرام به سرعت نهایی برسد.با ایجاد سرعت نهایی، فرکانس استاتور تا کاهش سرعت کابین ثابت باقی می ماند.
برای کاهش سرعت و توقف کابین از یک مجموعه کلید القایی استفاده می شود.ترمزها فقط در زمان ثابت بودن کابین عمل می کنند.