خیلی از افرادی که از پله برقی به بالا یا پایین میروند را وقتی می نگریم احتمال اینکه پای خود را به برس های کنار پله برقی قرار دهند تا کفش آنها توسط این برس ها تمیز شود زیاد است . اما آیا تاکنون از خود پرسیده ایم که این برس ها یا فرچه های ایمنی کنار پله برقی برای چیست ؟ و چه کاربردی دارد ؟

شاید خیلی ها فکر می کنند این فرچه ها بخاطر تمیز کردن کفش های آنهاست . اما این تفکر کاملا اشتباه است .

شاید شما حوادثی که بر اثر استفاده از پله برقی به وجود آمده را شنیده باشید . کوچکترین اتفاق می تونه باعث قطع عضو یا حتی مرگ افراد شود چرا که این پله های برقی که به راحتی شما را به بالا یا پایین حرکت می دهند به وسیله موتورهای قدرتمندی روشن هستند و کار می کنند و به این راحتی ها متوقف نمی شوند . پس اگر گوشه ای از لباس شما گیر کند قطعا اتفاق بدی می افتد .

دلیل وجود برس یا فرچه ایمنی برای چیست ؟

اگر دقت کرده باشید بین پله برقی و دیواره پله برقی شکافی وجود دارد . وجود این شکاف لازم است چرا که اگر این شکاف وجود نداشته باشد پله برقی حرکت نمی کند . دلیل استفاده از فرچه های ایمنی هم وجود همین شکاف است چرا که هم شکاف لازم است و هم این برس .

قرار دادن این برس به این دلیل است که اگر به هر دلیلی شما فراموش کرده و به این منطقه نزدیک شدید به شما آلارم داده که در منطقه خطر قرار دارید . دلیل دیگر وجود این برس ها برای این است که اگر از دست شما چیزی افتاد داخل اون شکاف نره . هر چیزی که از دست شما بیفتد چه بطری آب چه لوله آهنی باعث متوقف شدن پله برقی می شود و باعث تعمیر پله برقی و تعویض قطعات پله برقی می شود . این فرچه ها باعث میشود که شی افتاده از دست شما داخل شکاف نرود .  

مدیر روابط عمومی شرکت بهره‌برداری مترو تهران و حومه در خصوص نقص فنی پله برقی ایستگاه مترو میرداماد توضیحاتی ارائه کرد.

 

پله برقی و پیاده روی متحرک

پله برقی وسیله ای جهت جابجایی افراد در طبقات غیر همسطح می باشند که نسبت به آسانسور حجم جابجایی مسافر بیشتری را دارا می باشد و در مکان های عمومی نظیر فرودگاه ها،مترو،پایانه ها،ساختمان های تجاری،فروشگاه های بزرگ و غیره بکار می رود . پله های برقی معمولا دارای پله های فلزی و تسمه ایی هستند که شیب آنها بین ۲۷تا۳۵ درجه می باشد . پله به قسمتی از پله برقی گفته می شود که افراد روی آن می ایستند . معمولا جنس آنها از آلومینیوم با سطح شیاردار در جهت حرکت است . دستگیره ها نیز از جنس لاستیک با الیاف مخصوص می باشند که متحرک بوده و سرعت آن با سرعت حرکت پله یکسان است .

پله های برقی شانه های ثابتی دارند که قطعه ثابتی در انتهای پله می باشد که دارای دندانه های متناسب با شیارهای روی پله یا تسمه بوده که از ورود اشیا خارجی به داخل شیار پله جلوگیری می کند . توجه داشته باشید که پله های برقی باید در محلی قرار گیرد که بیشترین تردد مسافرین از آنجا صورت گیرد .

 

در مورد پله برقی باید به نکاتی توجه داشت که در زیر به آن اشاره می کنیم :

پله برقی باید قابلیت حرکت در دو جهت پایین و بالا(فقط توسط تکنسین مربوطه) را داشته باشد . در مناطق خلوت می توان از صفحات حسگر به حضور مسافر در دو انتهای پله برقی استفاده نمود تا در مصرف انرژی صرفه جویی شود . زمان عکس العمل این صفحات قابل تنظیم بین ۱۰ثانیه تا ۱۰دقیقه بوده و حداقل وزن عکس العمل آن ۱۵ کیلوگرم می باشد . البته می توان بجای آن از چشم الکترونیکی نیز استفاده نمود. دکمه قرمز رنگ در گوشه و پایین سمت راست ورودی و خروجی پله برقی جهت توقف اضطرای می باشد . حداکثر ارتفاع هر پله ۲۴ سانتیمتر و حداکثر عمق ۳۸ ساتیمتر است .

پیاده روی متحرک 

پیاده روی متحرک وسیله ای جهت انتقال افراد در سطوح همتراز با اختلاف ارتفاع کمی باشد .از مزایای این وسایل انتقال افراد پیاده همراه با کودک یا چرخ دستی خرید یا انتقال افراد ناتوان با صندلی چرخدار و یا بدون صندلی چرخدار، هدایت افراد به مکان های خاص در فروشگاه ها و نمایشگاه ها می باشد محله کاربرد این وسایل بیشتر در فرودگاه ها،پایانه های مسافری، پارکینگ خودرو ،فروشگاه ها،نمایشگاه ها،آماکن دیدنی و زیارتی می باشد . زاویه شیب پیاده رو متحرک حداکثر ۱۲ درجه نسبت به افق می باشد . همچنین سرعت نامی پیاده رو متحرک در ورودی و خروجی آن می تواند حداکثر ۷۵سانتیمتر بر ثانیه باشد .

 

سقوط آسانسور در استان شاندونگ چین ۸ کشته در پی داشت.

بر اساس گزارشواحد تحقیقات و آموزش آسانسور(پردیس فناوری کیش)،این حادثه در یک متجمع آپارتمانی رخ داد که ساخت‌و ‌ساز در آن همچنان ادامه دارد. حادثه زمانی رخ داد که این ۸ نفر سوار برای پایین آمدن سوار آسانسور شده بودند که ناگهان کابین سقوط کرد.
بر اساس بیانیه‌ای که شهرداری این شهر در رابطه با این حادثه منتشر کرده، آسانسور از طبقه ۱۸ سقوط کرده است.
با وجود اینکه این هشت نفر بلافاصله توسط اورژانس به بیمارستان منتقل شدند اما هیچ کدام زنده نماندند.
با وجود بهبود شرایط ایمنی کار در سال‌های اخیر، مقررات ایمنی در این کشور اغلب نادیده گرفته می‌شود و تلاش برای کاهش هزینه‌ها از سوی مدیریت پروژه‌ها اغلب به حوادثی از این دست می‌انجامد.

در این مطلب با ساختار اصلی ، استانداردها ، ظرفیت و سایر اصول صنعت پله برقی آشنا می شویم.

پله در پلکان برقی :

یکی از اساسی ترین قطعات پله برقی پله ی آن است که به صورت یکپارچه و به روش قالب گیر (Die-cast) ازجنس آلومینیوم تولید میشود. عمق آنها از ۳۸ تا حداکثر ۴۰ سانتی متر و ارتفاع آنها از ۲۰ تا حداکثر ۲۴ سانتیمتر می باشد. پله با ارتفاع ۲۰ سانتی متری بیشترین کاربرد رادر پله های برقی دارد .
معمولا شیارهای علامت گذاری شده پله به رنگ زرد می باشد و جنس شیارهای کف پله ودیواره پله از استنلیس استیل می باشد که عرض شیار هر پله از ۵ تا ۷ میلی متر و عمق آن از ۱۰ میلیمتر نبایدکمتر باشد .

تعداد پله های افقی :

تعداد پلکان افقی تابع سرعت پله برقی است که حداقل ۲ و حداکثر ۴ پله می باشد .
در اماکن عمومی مثل ایستگاه مترو وایستگاههای مسافربری و همچنین در مبحث ۱۵ ارتفاع پله برقی  بیش از۶ متر، ۳ عدد پله توصیه میشود.
در جدول زیر تعداد پله های افقی پله برقی براساس زاویه ، سرعت و ارتفاع پله برقی آورده شده:

دستگیره پلکان برقی :

دستگیره ازجنس لاستیک با الیاف مخصوص بوده که متحرک می باشد و سرعت‌آن باسرعت حرکت پله ها یکسان میباشد. دستگیره در رنگهای مختلف موجود بوده و استاندارد آن رنگ مشکی میباشد.

اکثر دستگیره ها بصورت حلقه بسته تولیدمی شود در صورت حلقه باز سرآن را در محل نصب به هم جوش میدهند .

یکی از مهمترین دلایلی که طول عمر دستگیره را تحت تأثیر قرارمیدهد، کشیدگی بیش از حد دستگیره است، مشکل در وجود مقاومت یا هم طرازی در مسیر حرکت دستگیره می تواند باشد. کشیدگی دلیل گرمای اضافی دستگیره حساب می شود .

درمسیر طولانی نیروی محرکه دستگیرها ازطریق نیروی محرکه پیش بینی شده در مسیر حرکت پله ها تامین می شود .

رواداری تغییر سرعت دستگیره نسبت به پله ها ۲±  درصد است که این مدت عقب یا جلو افتادگی دستگیره حداکثر۶ ثانیه می باشد.

حفاظت های ایمنی و فنی پلکان برقی :

کنترل کننده مکانیکی سرعت (گاورنر) جهت تشخیص افزایش یا کاهش سرعت مجاز در ساختار پله برقی پیش بینی شود . طبق استاندارد سرعت فعال شدن گاورنر حداکثر ۴۰% بیش ازسرعت نامی پله برقی است .

ازمحلی که پله ها به زیر پاگرد می روند حفاظ کناری پله حداقل به طول ۳۰۰ میلیمتر میبایست ادامه پیدا کند . این قسمت جان پناه خروج پله است.

استفاده از یک شستی قرمز در هر دو سر پله برقی جهت ایست اضطراری لازم است. هر گاه در هر یک از دو سر پله برقی به سمت پله بایستیم این شستی در قسمت سمت راست و پایین قراردارد .

استفاده ازیک صفحه آجدار در پاگرد بالایی و پایینی الزامی است .

وجود علائم هشدار دهنده و یا بازدارنده به رنگ آبی الزامی ست

سراسر اجزای پله برقی روی سطح پله باید در کلیه ساعات کارکرد با روشنایی یکنواخت بیش از۵۴ لوکس روشن شود . در ضمن باید حداقل شدت روشنایی در داخل چاهک وموتور خانه آن جهت سرویس و نگهداری قطعات ۱۸۰ لوکس باشد.

نیروی محرکه پلکان برقی :

عموما سه دسته گیربکس در پله برقی ها مورد استفاده قرار می گیرند.

1.  گیربکس با چرخ دنده ساده
2. گیربکس با چرخ دنده حلزونی یا چرخ دنده هلیکال
3. گیربکس با چرخ دنده خورشیدی

 

راندمان موتور گیربکس دنده خورشیدی و هلیکال در حد ۹۵% و راندمان گیربکس های حلزونی نسبت به آنها کمتر است و مقدار آن در حد ۹۰% می باشد.

عمدتا موتورهای مورد استفاده در پله های برقی از نوع جریان متناوب با گیربکس های حلزونی است. موتورها دارای ۴ قطب و تک سرعته هستند . در بعضی پله های برقی توسط سازندگان از موتور ۶  قطبی استفاده می گردد. نیروی محرکه پله های برقی در بخش بالای آن قرارمیگیرد.

در پله برقی نیمه تجاری ( مسیر طولانی ) ممکن است چند موتور الکتریکی که به یک گیربکس متصل هستند ویا بصورت مستقل به جای یک موتور بزرگتر قرارگرفته اند به کار گرفته شوند و همچنین امکان دارد نیروی محرکه در چاهک پایین یا حتی خارج از فضای پله برقی و موتورخانه مستقرشود .

بیشترین کاربرد گیربکس های حلزونی با محور افقی به همراه موتورهای عمودی است .

اصولا در پله های برقی با مسیر طولانی و مرتفع موتور الکتریکی دو سرعته مورد استفاده قرار می گیرد . سرعت آنها ۰.۵ و ۰.۶۵ متر برثانیه است و امکان تغییر سرعت توسط اپراتور بطور دستی وجود دارد.

چیدمان و آرایش پله برقی :

به طور معمول با طراحی پله برقی مسافرین را می توان حداکثر تا هفت طبقه به طور متوالی و ممتد از یک طبقه به طبقه بالاتر جابجا کرد و در غیر این صورت باید برای بعضی از طبقات از پله برقی سریع السیر استفاده نمود.

چیدمان تکی :

این نوع آرایش بیشتر برای مکان‌هایی مناسب است که جریان حرکت افراد به یک سـمت باشد. به عـنوان مثال در مرکز تجـاری و فروشگاهها…

چیدمان ضربدری :

این نوع چیدمان متوالی به مسافرین این امکان را می‌دهد تا سریع‌ترین حرکت را بین دو طبقه یا بیشتر داشته باشند. بعنوان مثال ساختمان‌های اداری، خدماتی و فروشگا‌ههای بزرگ

چیدمان موازی :

درصورتی که طراحی ساختمان اجازه دهد و فضای پاگرد کافی بین پله‌برقیها در دو طبقه متوالی موجود باشد این نوع چیدمان سریـعترین زمان رسیدن به طبـقات بالاتر می‌باشد. معمولاً در ساختمانهایی که طـول آنها زیاد می‌باشد؛ از این روش استفاده می‌شود . بعنوان مثال در مراکز تجاری و ساختمان های اداری حداکثر فاصله پله برقی از یکدیگر و یا از ورودی ساختمان پنجاه متر باشد.

محاسبه و انتخاب موتور پله برقی تابع عوامل زیر هستند:

1.  ارتفاع کف تا کف طبقه (ارتفاع جابجایی پله برقی)
2. راندمان تجهیزات بکار گرفته شده در ساخت پله برقی و گیر بکس
3.  سرعت حرکت پله برقی
4. زاویه شیب پله برقی نسبت به افق
5.  تعداد مسافران که هر پله را اشغال می کنند
6. ارتفاع پله